Został uregulowany Ustawą z dnia 26 lipca 1991 roku. Prócz tego prawa i obowiązki podatnika wynikają także z postanowień Konstytucji RP, różnego rodzaju ustaw i ratyfikowanych umów międzynarodowych.
* Podatnikami podatku dochodowego są wszystkie osoby fizyczne, których definicji należy szukać w Kodeksie Cywilnym. Osoba fizyczna zamieszkująca terytorium Polski, jest zobowiązana do tego, aby odprowadzać podatek od całości swoich dochodów (krajowe+zagraniczne).
Do zakresu przedmiotowego podatku od dochodów osób fizycznych zaliczane są wszelkie dochody. W tej kwestii nie brane są pod uwagę dochody kwalifikowane przez ustawę jako zwolnione przedmiotowo.
Co jest dochodem?
Dochód jest rozumiany jako nadwyżka sumy przychodów nad poniesionymi kosztami w czasie danego roku podatkowego. Prócz wspomnianych już zwolnień podatkowych, ustawodawca w Polsce wyróżnił również dochody, które nie podlegają sumowaniu. Mogą to być np. dochody ze sprzedaży nieruchomości z dochodami pochodzącymi z innych źródeł, itp. Jednak to, iż niektóre dochody nie są obciążone podatkiem dochodowym, nie oznacza, że w ogóle nie zostaną rozliczone – zostaną, lecz w innej formie.
Zdarzają się przypadki, że koszty uzyskania przychodu przekraczają sumę przychodów i wówczas występuje strata. W takiej sytuacji podatnik ma możliwość odliczenia tej straty od dochodu osiąganego w następnych 5 latach podatkowych ze źródła, które przyniosło mu daną stratę.
Rodzaje zwolnień w podatku dochodowym od osób fizycznych:
→ zwolnienia podmiotowe,
→ zwolnienia przedmiotowe (o charakterze: socjalnym, odszkodowawczym, związanym z pracą, związanym ze sprzedażą, przychodów z kapitałów i praw majątkowych, związanym z działalnością zagraniczną).
Podstawa opodatkowania – suma dochodów pochodząca z poszczególnych źródeł przychodów; dodatnia różnica między sumą przychodów, a kosztami ich uzyskania.
*** Przychodem są otrzymane lub pozostawione w dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne w roku kalendarzowym.
Ulgi w podatku dochodowym od osób fizycznych zostały przewidziane przez państwo na podstawie polityki finansowej. Ich celem jest faworyzowanie określonych dziedzin działalności, ale także kierowanie wsparcia dla podatników, którzy znaleźli się w określonej sytuacji.
Ulgi te mogą polegać na:
→ możliwości odliczenia ściśle określonych wydatków od podstawy opodatkowania,
→ możliwości zastosowania niższej stawki podatkowej,
→ możliwości odliczenia określonych wydatków od podatku należnego.
